Кош бойлуу аялдар үчүн физикалык көнүгүүлөрдү үч топко бөлүүгө болот:

Цивилизациянын өнүгүүсү ,алыстан(онлайн) иштөө, унаа менен азык-түлүктөрдүү жеткирүү ж.б жеңилдетүүлөр биздин жашообузду ыңгайлаштырат, бирок аз кыймылдуулукту жаратат. Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун маалыматы боюнча, дүйнө жүзүндө 23% чоңдордун физикалык активдүүлүгү аз.
Кыймыл аракетти төмөн болгон аялдар кой бойлуу кезинде жана төрөт мезгилинде чоң коркунуч туудурат.Бала күтүү мезгилинде жөө жүрүү, бийлөө жана аэробдук көнүгүүлөр, төрөткө чейинки салмак кошууну көзөмөлдөп, операция жолуу менен төрөтүүнү азайтат.
Ар дайым кыймылда болуу – Ден соолуктун ачкычы. Биз болочок энелердин тандоосу үчүн кош бойлуу мезгилинде организмин чыңдоодо көптөгөн ыкмалардын түрлөрүн даярдадык.

Йога - байыркы индиялык гимнастика. Ал статикалык көнүгүүлөрдөн турат:(келбеттер), дем алуу көнүгүүлөрү (пранаяма) жана эс алуу. Машыгуулар жана булчуңдардын тонусу боюнча иштөө, коркуу жана чыңалуу сезими жок кылынгандай түзүлөт. Ошентип, аялда физикалык жана психикалык гармонияны пайда кылат. Йога терапиясы - депрессия, тынчсыздануу жана травмалык стресстин бузулуусунда кошумча дарылоо катары колдонсо болот.

Йога)- кош бойлуулукка жана төрөткө даярдануунун эң сонун ыкмалардын бири. Дарыгер менен кеңешкенден кийин, асана жана дем алуу жөнүндө айтып берип, көнүгүүлөрдүн туура аткарылышын сактаган адистин көзөмөлүндө машыгуу сунушталат.
Биринчи үч айлыкта желкенин, колдун, буттунбулчуңдарын машыктыруу пландаштырылууда, бул белдин, көкүрөктүн жана ичтин булчуңдарын билдирет. Кош бойлууларга курсак жана көкүрөк менен дем алуу ыкмалары үйрөтүлөт. Машыгуу учурунда кыймылдар чоң амплитудада, бирок акырындатылган темпте толук аткарылат, Орточонун алганда, машыгуунун узактыгы 45 мүнөт түзөт.

Экинчи триместрде сабактар орточо темп менен жүргүзүлөт. Позалар бардык булчуң топтору менен иштөө үчүн тандалат. Булчуңдарды эс алууга жана сунууга багытталган Асаналар биринчи триместрге караганда көбүрөөк аткарылат. Айрыкча басым жамбаш муундарынын кыймылдуулугуна жана ылдыйкы буттардагы кандын агып чыгышын жакшыртуучу асаналарга бурулат. Дем алуу негизинен (абдоминалдуу), дем алуу убактысынан эки эсе көп. Машыгуунун узактыгы 30 мүнөткө чейин кыскартылат.
Үчүнчү триместрде жүктүн көлөмү жана интенсивдүүлүгү төмөндөйт. Булчуңдуу корсеттин сактоо үчүн жөнөкөй асаналарды колдонуңуз. Саны асаналар үчүн растяжать булчуңдардын перинейдин жана adductor булчуңдардын буттун. Сабактын узактыгы экинчи семестрдегидей эле 30 мүнөт.

Йога сабактары аялдын организмине ар тараптуу таасир этет. Мындай гимнастика булчуңдарды чыңдайт, дем алуу жана релаксация ыкмаларын үйрөтөт жана психотерапевттик эффектке ээ, бул йоганы кош бойлуу кезде физикалык активдүүлүктүн деңгээлин жогорулатуу үчүн эң сонун вариант кылат.

Курсак бийи же курсак бийи тарыхтын тереңинде. Бул бийдин ар кандай түрлөрү Жакынкы Чыгышта жана араб өлкөлөрүндө кеңири таралган. Курсак бийи учурунда пресстин, жамбаштын жана белдин булчуңдары комплексте иштейт, булчуңдун алкагын жана позасын бекемдейт. Бул булчуңдар толгоо учурунда көп иштерди аткарышат, ошондуктан аларды тонуста кармап туруу апама процесстен оңой өтүүгө жардам берет. Бий учурунда эмоционалдык стресс басаңдап, дененин көзгө көрүнгөн пластикасы жана сулуулугу өзүн сүйүүнү пайда кылат.

Бул лыжа таякчаларына окшош атайын мамыларга негизделген рекреациялык сейилдөөнүн заманбап түрү. Скандинавиялык түркүктөр тең салмактуулукту сактоого жардам берет, колдун булчуңдарын камтыйт жана тизеден, балтырдан, жамбаштан жана омурткадан стресстен арылтат. Скандинавиялык басуу иш жүзүндө эч кандай каршы көрсөтмөсү бар, жана туура техника менен ал туруктуулукту жогорулатуу жана адамдын булчуң кадрын жакшыртууга жардам берет. Скандинавиялык басуунун айыктыруучу таасири бир нече фактордон турат5:

1. таза абада сейилдөөнүн аркасында адамдын маанайынын көтөрүлүшү;
2. дененин булчуңдарынын дем алуу менен бирге иштеши;
3. калыбына келтирүүнүн жеке тажрыйбасын өнүктүрүү;
4. группада окуганда пикирлеш адамдардан турган командада иштөө.

Скандинавиялык басуу учурунда колдун булчуңдары, арканын, абстын, сандын алдыңкы жана арткы бөлүгү ишке киргизилет, таза аба жана үзгүлтүксүз дем алуу организмге жүктү көтөрүүгө жардам берет жана тынчтандыруучу таасирге ээ.
Кош бойлуу кезде физикалык активдүүлүк пайдалуу, бирок көнүгүүлөр токтотулушу керек болгон токтотуу белгилерин билүү зарыл.


Токтотуу чырактары6:
1. кындын кан агуусу;
2. баш айлануу;
3. баш оору;
4. сабак башталар алдында дем алуу;
5. эс алгандан кийин улана турган ооруткан толгоо;
6. кындын ичинен суюктуктун чыгышы;
7. салмактуулукка таасир этүүчү булчуңдардын алсыздыгы.

Калыбына келтирүү ыкмасын тандоо аялдын каалоосуна жараша болот, бирок стресстен качуу керек болгон түрлөрү бар. Булар ичтин травмасы, жыгылышы, стресске алып келиши мүмкүн болгон физикалык көнүгүүлөр, мисалы, күрөш, ракетка жана топ менен машыгуу, сууга секирүү7.

  1. ВОЗ. 10 фактов о физической активности. Статья. [Электронный ресурс] URL: https://www.who.int
  2. Санталова, С.В. Особенности течения беременности, родов и состояния новорожденного у женщин с различным уровнем физичес кой работоспособности: автореф. дис. канд. мед. наук /С.В. Санталова. – Самара, 2008. – 22 с.
  3. Muktabhant B, Lawrie TA, Lumbiganon P, Laopaiboon M. Diet or exercise, or both,
    for preventing excessive weight gain in pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 6. 
  4. Минникаева Н.В., Сапего А.В, Игишева Л.Н. Хатха йога как средство пренатальной физической культуры в условиях здоровьесбережения // МиД. 2016. №1. 
  5. Овчинников Ю.Д, Прокопчук Ю.А., Биомеханика движений в скандинавской ходьбе // Физическая культура. Спорт. Туризм. Двигательная рекреация. 2017. №3. 
  6. Mayo clinic. Article. Pregnancy and exercise: Baby, let's move! [Электронный ресурс] URL: https://www.mayoclinic.org/
  7. Клинические рекомендации. Нормальная беременность. Министерство Здравоохранения РФ. 2020.